Təhsilin ağır yükünü şağirdlərə kim yükləyir? - Valideynlər Təhsil Nazirliyi və DİM arasında qalıb

"Valideynlər elə düşünür ki, uşaqlar nə qədər çox oxusalar, bir o qədər yaxşıdır. Bəzi hallarda uşaqları lazımsız yükləyirlər, repetitor yanına göndərirlər".

Təhsil naziri Emin Əmrullayev şagirdlərin ev tapşırıqlarının çox olması ilə bağlı fikirlərə münasibət bildirərkən deyib.

"Bəlkə də, uşaq özü boş qalsa, daha çox öyrənər. Əslində, öyrənmə başadüşmə ilə bağlıdır. Bir şeyi çox tez və yaxud çox çətin, uzun yol ilə öyrətmək olar. Bu artıq müəllimlərin bacarığından asılıdır. Bizim tədrisin məzmunu ilə bağlı böyük müzakirələrə ehtiyacımız var. Məktəbi yükləməyimizdə əsas səbəb odur ki, çox hallarda uşaqlardan soruşmadan məzmun yazılır. Öyrənmə həm də əyləncə formasında olmalıdır. Xüsusilə də aşağı yaşlarda ki, motivasiya olsun. Bu formatlara keçmək daha çox müəllimlə bağlıdır", - deyə o vurğulayıb.

Məlumdur ki, şagirdlərin təhsil yükünün ağır olması illərdir ki, müzakirə mövzusudur.

Orta məktəb proqramlarının uşaqların yaş həddinə uyğun olmaması, məhz bu səbəbdən də keçilən dərslərin şagirdlərin yaddaşında qalmadığı bildirilir.

Digər tərəfdən isə valideynlərin öz övladlarına repetitor təhsili verməsini zəruri edən məqamlardan ən başlıcası qəbul imtahanlarına salınan sualların mürəkkəb olmasıdır.

Təhsil proqramları ilə test sualları arasında uyğunsuzluğun olduğu bildirilir və bu məsələ də dövlət qurumları rəhbərlərinin qarşılıqlı ittihamllarına səbəb olur.

Dövlət İmtahan Mərkəzinin rəhbərliyi orta məktəblərdə təhsilin keyfiyyətinin aşağı olduğunu bildirir, Təhsil Nazirliyinin rəhbərliyi isə imtahan suallarının mürəkkəbliyindən şikayətlənir.

Xatırladaq ki, sabiq nazir Misir Mərdanov durumu mübaliğəli formada “Bizim məktəbdə qaşıqla verdiyimiz biliyi Məleykə Abbaszadə çömçə ilə amaq istəyir” formasında təsvir etmişdi.

Bu uyğunsuzluğu necə aradan qaldırmaq, pandemiyanın da çətinləşdirdiyi sosial-iqtisadi bir durumda valideyinləri repititorlara “ətək-ətək” pul xərcləmək məcburiyyətindən necə qurtarmaq olar?

Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın sədri Şahlar Əsgərov “Cümhuriyət” qəzetinə açıqlamasında repititorluğu təhsilə arxadan vurulmuş bıçaq zərbəsi kimi xarakterizə etdi:

“Burada artıq təhsil kommersiyalaşmış və kimlərsə gəlir götürmüş olur. Dövlətin mənafeyi kənarda qalır. Dövlətin məktəbin üzərinə qoyduğu funksiyaları repetitor yerinə yetirə bilməz. Məsələn, əgər o kimya müəllimidirsə, yalnız öz fənnini tədris edəcək, uşaqlara vətənpərvərliyi aşılamayacaq. Bu baxımdan da təhsil nazirimizin mövqeyini yüz faiz müdafiə edirəm. Bu Azərbaycanın milli maraqlarına uyğun bir mövqedir. Pepetitorluq təhsil prosesini pozan bir məsələdir. Bu xörək bişirən zaman ikiqat duz tökməyə bənzəyir. Repetitorluq ikinci duz payıdır. Bununla bağlı çox təhlillər aparmışam”.

Qəbul imtahanlarında sualların mürəkkəb olmasına gəlincə, təhsil eksperti deyir ki, əvvəllər ali məktəbləri bitirənlərin işlə təminatı ilə bağlı təyinat var idi:

“Qəbul imtahanları o məqsədlə aparılırdı ki, 100 şagirddən 33 ali məktəblərə və texnikumlara qəbul olsun, qalan 67 nəfər isə işlə təmin olunsunlar. SSRİ təhsil sisteminin məğzi bu idi. İndi isə təyinat yoxdur. Ali məktəblərə qəbulla bağlı universitetlərin korporativ maraqları, o cümlədən də dövlətin maraqları var. İndi təyinat olmadığına görə keçmiş SSRİ-də olduğu kimi qəbul imtahanlarının keçirilməsinə ehtiyac yoxdur.

Bu ona gətirib çıxarır ki, bizim nisbətən zəid şagirdlərimizin bir hisssəsi Gürcüstana, digər bir qismi Ukraynaya, Türkiyəyə gedir, çünki həmin ölkələrdə qəbul imtahanları yoxdur. Biz qəbul imtahanları vasitəsilə öz gənclərimizi özümüzdən uzaqlaşdırırıq. Həmçinin Azərbaycan maliyyə axınına şərait yaradırıq. Qəbul imtahanları yüngülləşdirilərsə və ya tam götürülərsə, həmin gənclər burada qalar, Azərbaycanın ənənələrini, bəşəri dəyərləri mənimsəyər və xalqına faydalı bir insan olar. 30 ildir ki, bunun mübarizəsini aparıram, amma ortada kommersiya maraqları olduğu üçün nail olmaq mümkün olmur. Məleykə xanımın əməyini qiymətləndirirəm, o böyük bir sistem qurub. Amma bu sistemi ali məktəblərin girişində yox, çıxışında qurmaq lazımdır ki, biliyi olmayan şəxslərə həkim, mühəndis, müəllim diplomları verilməsin. Bu işlərin yeri düzgün qurulmayıb”.