Azərbaycan və Ermənistan: Normallaşma prosesi... - kimlərin maraqlarını alt-üst edir?

Fransanın daxili işlər naziri Jerar Darmani Azərbaycana qarşı kəskin fikirlər səsləndirməsnə rəsmi Bakının cavabı çox gecikmədi. Azərbaycan XİN rəsmisi Ayxan Hacızadə bildirib ki, Azərbaycanı Yeni Kaledoniyanın timsalında guya separatçılığa dəstək verməkdə günahlandıran Fransanın daxili işlər naziri unudur ki, məhz Fransa tərəfi uzun müddət ərzində Azərbaycanda aqressiv separatizmi dəstəkləyən addımlar atıb, qondarma separatçı rejimin nümayəndələrini Fransada mütəmadi əsasda yüksək səviyyədə qəbul edib.
Rəsmi Bakı və Paris arasında diplomatik münasibətlərdə höküm sürən gərginlik tezliklə həll olunacaq kimi görünmür. Məsələnin digər tərəfi bu gərginliyin Cənubi Qafqazda, konkret olaraq Azərbaycan və Ermənistan arasındakı normallaşma prosesinə təsiri ilə bağlıdır.
Politoloq Elşən Manafov Sputnik Azərbaycan-a deyir ki, təəssüf ki, Aİ-nin üzvü ola Fransa Cənubi Qafqazda sülh və sabiltik proseslərinin davamlı və uzunmuddətli olmasında maraqlı deyil. Onun sözlərinə görə, Fransa elitasının və siyasi iqtidarının sərgilədiyi mövqe bu fikri səsləndirməyə əsas verir:
"Fransa ATƏT-in həmsədr ölkəsi olduğu vaxtda keçmiş münaqişənin həlli üçün beynəlxalq hüququn prinsiplərinin işə salınmasına təşəbbüskar və vasitəçi olmayıb. Fransa son 30 il ərzində obyektiv və qərəzsiz mövqe sərgiləyə bilmədi".

Poitoloq qeyd edir ki, Fransa hər zaman ermənipərəst siyasət yürütməsi ilə yadda qalıb: "Bunun bəlli səbəbləri var idi. Fransanın mövqeyini Fransadakı erməni diasporunun və lobbisinin güclü dəstəyi müəyyən edir. Buna baxmayaraq Fransa ilə münasibətləri qarşılıqlı maraqlar çərçivəsində qurmağa çalışmışıq. Təsadüfi deyil, ümumilli lider Heydər Əliyevin prezident seçildikdən sonra Avropa ölkələri arasında ilk səfəri məhz Fransaya olmuşdu. Yəni, Fransanın seçilməsində məqsəd ermənis diasporunun və lobbisinin təsir imkanlarının qarşısını almaq və ən əsası Fransa siyasi mühitində erməni tərəfinin formalaşdırdığı ictimai rəyi Azərbaycanın xeyrinə dəyişmək istəyindən irəli gəlirdi".
Elşən Manafovun fikrincə, müxtəlif amillər Azərbaycanın Fransa ilə münasibətlərini istədiyi kimi qurmağa imkan verməyib:
"Azərbaycan ikitərəfli münasibətlərin inkişafı üçün qarşılıqlı maraq doğuran bütün addımları atıb. Bu günün özündə Fransanın Azərbaycanda 200-dən çox şirkəti fəaliyyət göstərir. Buna baxmayaraq Fransa özünün ermənipərəst mövqeyindən geri çəkilmək istəmir. Bu da təsadüfi deyil. Fransanın hazırkı prezidenti və Ermənistan baş naziri hər ikisi də Sorosun təmsilçiləridirlər, onlar Rotşildlər klanı ilə bağlıdırlar. Sorosun Cənubi Qafqazda və MDB məkanında Rusiyanın təsir imkanını azaltmaq, onun nüfuz dairəsini daraltmaq üçün inqilabi fəliyyətlərə rəvac verməsi hər kəsə bəllidir. Ermənistanda Paşinyanın hakimiyyətə gətirilməsi eyni maraqlara xidmət edib".
Politoloq hesab edir ki, Fransa Ermənistanı silahlandırmaqla Cənubi Qafqazı böhrana sürükləyir:
"Fransa Ermənistanı silahlandırmaqla regiondan Rusiyanı sıxışdırıb çıxarmaq istəyir. 2020-ci ildə davam etmiş 44 günlük müharibə Cənubi Qafqazın geosiyasi konfiqurasiyasını dəyişib. Hazırkı vəziyyətin dəyişdiirrlməsi üçün Ermənistan vasitəsilə ABŞ və Fransa Azərbaycana təzyiq və təhdidlərini artırırlar. Bu təhdid Azərbaycan dövlətçiliyini bu ölkələrlə münasibətdə adekvat siyasət kursu yeritməyə vadar edir. Bu mənada Fransa iqtidarının Cənubi Qafqazda pozucu fəaliyyəti göz qabağındadır".
Elşən Manafovun sözlərinə görə, bu Makron iqtidarının Afrikadakı müvəffəqiyyətsizliyi Cənubi Qafqaz vasitəsilə bərpa etmək niyyətindən irəli gəlir: "Təbii ki, Rusiyanın Qərbin bəlli planlarına görə Ukraynada savaşa sürüklənməsi Qərbdə belə bir fikir formalaşdırıb ki, Rusiya Cənuib Qqafqazda gedən proseslərə aktiv şəkildə müdaxilə etmək imkanlarına malik deyil. Bundan çıxş edən fransa Cənubi Qafqazı parçalamağa, eskalasiyaya sövq etməyə çalışır".

"Azərbaycan region problemlərinin həllinə "3+3" formatı ilə yanaşmağı məqbul bilir. Bu format regionun təhlükəsizlik məsələlərinin həllini region ölkələrinin iştirakı ilə zəruri edir. Məhz bu planlar Qərb ölkələrinin təhdidkar siyasətinin güclənməsinə gətirib çıxarır. Fransalı nazirin çıxışları Azərbaycanın inamlı siyasətinin təsirinin nəticəsidir. Neokolonializm və imperialist maraqlardan çıxış edən Fransa Azərbaycan tərəfindən bu siyasətə qarşı yönəlmiş ardıcıl zərbələr alır".
Ekspertin də fikrindən də aydın olur ki, Azərbaycan və Ermənistan arasındakı vasitəçisiz normallaşma prosesi bir çox planları alt-üst edir. Yəni, Cənubi Qafqazda baş verənlər təkcə bu ölkələrin tarixi və siyasi maraqları ilə məhdudlaşdmır. Qlobal güclərin müxtəlif regionlarda toqquşan maraqları özünü Cənubi Qafqazda da aydın şəkildə göstərir.