Bakı maksimum yararlanacaq: Yeni dünya layihəsi və böyük oyun

ABŞ və Avropa İttifaqı (Aİ) getdikcə Mərkəzi Asiya ölkələrinin ehtiyatları, ilk növbədə uran və digər xammallar uğrunda mübarizəyə cəlb olunur.

Məsələn, Avropa Birliyi, xüsusən Özbəkistanda artıq bu istiqamətdə irəliləməyə başlayıb. Aprelin 5-də Özbəkistan və Aİ arasında kritik xammal sahəsində davamlı dəyər zəncirlərinin inkişafına dair anlaşma memorandumu imzalanıb. Gözlənilir ki, bu saziş Özbəkistanda dağ-mədən sənayesinin inkişafına təsir göstərəcək, həmçinin Avropa İttifaqına mis və molibden kimi minerallar əldə etməyə imkan verəcək.

Bu barədə rusdilli "Бакинский Бурила" kanalının təhlilində qeyd edib.

"Son illər Avropa dövlətlərinin, xüsusən də Fransa və Almaniya nümayəndələrinin Mərkəzi Asiya ölkələrinə, ilk növbədə Özbəkistana səfərləri daha tez-tez baş verir - məsələn, Makronun oraya səfərini xatırlamaq yerinə düşər. Almaniyanın iqtisadi maraqları isə Özbəkistanda fəaliyyət göstərən iri şirkətlərin sayını artırmaq və yeni investisiya layihələrini genişləndirməkdən ibarətdir. Olaf Şolts və Şavkat Mirziyoyev arasında keçirilən son görüş nəticəsində 9 milyard dollar dəyərində ticarət, investisiya və texnologiya sazişi imzalanıb.

Mərkəzi Asiya ölkələri bu Böyük Oyunun obyektinə deyil, subyektinə çevrilib. Bəlkə də tarixlərində ilk dəfədir və bu, onlara inkişaf üçün unikal imkanlar verir.

Hər bir ölkənin nə qədər çox resursu varsa, onların hamı üçün dəyəri bir o qədər yüksəkdir - xüsusən də Rusiyanın bu regionda təsirini itirməsi və Qərblə Çin arasında resurslar uğrunda qlobal rəqabət fonunda", - deyə məqalədə bildirilir.

Qeyd edilir ki, Qərbin Özbəkistana diqqətini artırmasının səbəblərindən biri də onun zəngin mis yataqlarıdır: "Eyni zamanda, Aİ-nin iqlim məqsədlərinə nail olmaq səyləri təhlükə altında olduğundan, rəsmi Brüssel alternativ variantlar axtarmağa çalışır.

Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen parlamentdəki çıxışlarının birində deyib: "Tezliklə litium və nadir torpaqlar neft və qazdan daha vacib olacaq. 2030-cu ilə qədər nadir torpaqlara olan tələbatımız 5 dəfə artacaq. Biz yenidən asılı olmaqdan qaçmalıyıq. Necə ki bunu bunu neft və qazla etdik”.

Beləliklə, Avropa, şübhəsiz ki, bu resursların yeni və etibarlı təchizatçıları axtarışındadır. Və təbii ki, bunu Mərkəzi Asiya ölkələrində də başa düşürlər. Regionda mühüm format, yeni əlaqə formalaşır və o, bilavasitə Azərbaycanla bağlıdır. Resurslar əladır, amma onları Asiyadan Avropaya necə çatdırmaq olar?"

Təhlildə bildirilir ki, cəmi üç yol var: Xəzərdən şimala - Rusiyadan, Xəzərdən cənuba - İrandan və Xəzər dənizindən - yəni Azərbaycan ərazisindən.

"Rusiya Federasiyası və İrandan keçən tranzit marşrutlarında hansı böyük risklərin - gömrük, siyasi, iqtisadi və s.-nin olduğunu izah etmək lazımdırmı? Deməli, Azərbaycanın Orta Asiya üçün, hətta daha çox Qərb üçün, hətta Fransa üçün təmsil etdiyi rol, əhəmiyyət vacibdir.

Bunlar isə Azərbaycan üçün imkanlardır. Bakının onlardan maksimum yararlanacağı şübhəsizdir", - deyə məqalədə qeyd olunub.